ใส่บ่าแบกหาม/พรพิมล ลิ่มเจริญ

Roma

เธอจ๊ะ

Roma เป็นหนังชีวิต มันช่างดีงาม ชีวิตลำบาก แต่มันก็มีความงามของมัน ชีวิตกรากกรำ แต่ก็มีความละเอียดอ่อนของมัน

Alfonso Cuar?n เป็นผู้กำกับฯ ชื่อพี่เขาอ่านว่า อัลฟองโซ กัวโรน

พี่เขาได้รางวัลออสการ์สาขาการกำกับการแสดงจากเรื่อง Gravity ไปเมื่อปี 2014 นี่เอง

เรื่องนี้พี่เขาทั้งเขียนเรื่อง กำกับการแสดง ตัดต่อ และควบคุมการผลิต

มันเป็นหนังสร้างจากเรื่องราวในชีวิตของพี่เขา ชีวิตโตมาได้จากการกล่อมเกลี้ยงเลี้ยงดูของพี่เลี้ยง เมื่อครั้งยังเด็กในประเทศเม็กซิโกบ้านเกิด ในแถบ Colonia Roma

และชื่อหนัง Roma ได้มาจากชื่อนี้

หนังมันดีจนเหมาะสมกับรางวัลออสการ์สาขา Best Foreign Language Film และหากจะได้ Best Picture ฉันก็เห็นด้วยทุกประการ

Roma เป็หนังขาว-ดำนะ ลืมบอก ภาพสวยสมจริงทุกช็อตทุกเฟรม ไม่ได้ดูหนังขาว-ดำนานมากแล้ว ได้ดูคราวนี้มันช่างซาบซึ้งตรึงตาตรึงใจ ยื่นหน้าเข้าไปจนติดชิดจอ เราเรียกมันก็หนังขาวดำ แต่มันมีสีเทา มี shades of gray อีกสารพัดสารเพ

มันช่างงามล้นใจ

 

Roma เริ่มเรื่องที่พื้นน้ำเจิ่งนองสะท้อนเห็นท้องฟ้า เห็นฟองจากน้ำสกปรก มีคนกำลังล้างพื้นอยู่

คลีโอเป็นหญิงวัยยี่สิบตอนต้น ทำงานเป็นพี่เลี้ยงเด็ก 4 คน เป็นทั้งแม่บ้าน คนรับใช้ ดูแลบ้านทุกสิ่งอย่างตั้งใจ

ครอบครัวนี้เป็นชนชั้นกลาง พอมีฐานะจ้างคนใช้ได้

Cleo, my husband’s two suits

need to be taken to the cleaners.

คลีโอ สูทสองชุดของสามีฉัน

ต้องส่งไปซักนะ

คุณผู้หญิงสั่ง

Cleo, can you bring the Doctor a tea?

คลีโอ เอาชามาให้คุณหมอที

คุณผู้หญิงอยากได้อะไรก็บอก

สามีเป็นหมอ ทำวิจัย

Cleo, hold the dog.

คลีโอ จับหมาทีสิ

และประโยคที่แม่พูดกับลูกบ่อยๆ

Go with Cleo.

ไปอยู่กับคลีโอไป

คลีโอมีเพื่อนคนใช้ด้วยกันชื่อ Adela ช่วยกันปรนนิบัติรับใช้ครอบครัวนี้

คลีโอทำงานไป มีวิทยุเครื่องเล็กๆ เปิดเพลงคลอไป

ฉันชอบเพลงที่คลีโอเปิดฟัง

When I tell you that I’m poor

You won’t ever smile again

long to have it all

And lay it at your feet

But I was born poor

And you’ll never love me

พอฉันบอกว่าจน เธอก็ไม่ยิ้มอีกเลย … ฉันเกิดมาจน เธอจึงไม่มีทางรักฉันได้เลย เพลงเศร้าจังเลย!

โดยทั่วไป ชีวิตในบ้านนี้ออกแนวคุณนายเขาก็ดีแหละ แต่เขาก็มีข้อจำกัดของเขา

Turn off the light.

Mrs. Teresa doesn’t like it on.

ปิดไฟเร็วเข้า

คุณนายเทเรซ่าไม่ชอบให้ไฟเปิด

ตกค่ำ มืดแล้ว แต่ต้องปิดไฟ คุณนายไม่ชอบ มันคืออะไร? มันคือคุณนายไม่ชอบก็แค่นั้น งั้นก็ไม่ทำ คลีโอกับอเดลล่าได้แค่ขำกันและจุดเทียนแทน

กับเด็กๆ คลีโอก็รักใคร่ไยดีเป็นที่ยิ่ง

เด็กน้อย น้องชาย เล่นยิงปืนกับพี่ แต่กลับไปยิงพี่ พี่เลยไม่เล่นด้วย ไปนอนนิ่งๆ แกล้งตาย คลีโอเข้าไปถามก็ไม่พูด บอกว่าพูดไม่ได้ ตายแล้ว คลีโอเลยไปนอนใกล้ๆ ตายเป็นเพื่อน

I like being dead.

ชอบตายจังเลยเนอะ

คลีโอบอกเด็กน้อยเสียงๆ เบาๆ

ก่อนนอน คลีโอก็ห่มผ้าเข้านอนให้ทุกคน จูบหน้าผาก บอกรักทุกคน

มีร้องเพลงกล่อมนอนให้

Little one, sleepy little one

Sleep with the angels

เจ้าตัวน้อย เจ้าตัวน้อยง่วงนอน

นอนเถิดนอนกับนางฟ้าเจ้านอน

ทั้งหมดทั้งมวลนี้ เราจะเห็นเลยว่า แม่และพ่อหายไปเป็นส่วนใหญ่!

แม่ก็อยู่ห้องข้างๆ ลูก แต่พ่อสิหายไปเลย

His research is keeping him in Quebec

a little longer.

พอต้องอยู่ทำวิจัยที่ควิเบก

นานขึ้นกว่าเดิม

แม่คิดออกบอกลูกได้แค่นี้

แม่จะรู้ไหมนะว่าตลอดเวลาที่แม่ต้องจัดการกับชีวิตสามีภรรยา คลีโอช่วยแบ่งเบาภาระการเลี้ยงดูเด็กๆ ไว้มากมายขนาดไหน

 

ในวันหยุด คลีโอมีเวลาได้ออกไปเที่ยว มีชายหนุ่มมาชอบพอ และสุดท้ายก็ท้อง

It’s just that, I’m late.

มันแบบ มันมาช้า

บอกผู้ชายไป ผู้ชายไม่เข้าใจ ต้องบอกใหม่

“I’m late.” ในที่นี้หมายถึง My period is late. หรือประจำเดือนมาช้าแล้ว มีนัยยะว่าอาจท้องได้

I think I’m pregnant.

ฉันว่าฉันท้อง

เมื่อบอกไปตรงๆ ดังนั้น ผู้ชายจึงลุกเดินจากไป บอกว่า ไปห้องน้ำ เดี๋ยวมา แล้วมาไหม? ไม่!

Are you going to fire me?

คุณจะไล่หนูออกไหม?

น้ำตาจะไหล สิ่งที่คลีโอกลับวิตกกังวลที่สุดคือการโดนไล่ออกจากงาน!

We have to take you to get checked.

เราต้องพาเธอไปตรวจกับหมอสิ

น้ำตาจะไหลอีกที คุณผู้หญิงคนที่ไม่ให้เปิดไฟในตอนค่ำ ไม่ไล่ออก แถมพาไปตรวจกับหมอเป็นดิบดี

We are alone.

No matter what they tell you,

we women are always alone.

เราต้องอยู่ตัวคนเดียว

ไม่ว่าใครจะพูดอะไร

ผู้หญิงอย่างเราอยู่ตัวคนเดียว

คุณผู้หญิงบอกคลีโอครั้งหนึ่งด้วยอารมณ์ขมขื่นใจในชีวิตตนเอง แล้วทั้งคุณผู้หญิงและคลีโอก็จะได้พบว่า ชีวิตดำเนินไป และมีสิ่งให้มีค่ามากกว่านั้นรอให้พบเจอ, แค่เราได้ดีใจไปกับเขา เราก็จะสุขใจ

ฉันเอง