ถ้าจับเอาแค่เรื่อง “รางวัล” แล้วดูว่าใคร คนไหน ได้รางวัลอะไรไปบ้าง ก็ดูท่าว่าจะมีชื่อของดารา นักร้องของไทยติดโผไปไม่ใช่น้อย

เพราะแต่ละปีเดี๋ยวๆ ก็มีรางวัลนี่ รางวัลนั่น จัดงานขึ้นมาแล้วมอบให้ และหลายๆๆๆๆ งานในบรรรดาคนที่ได้มักจะมีชื่อของศิลปินเหล่านั้นติดอยู่

ถามว่าพวกเขาเหล่านั้นเป็นคนดี มีความรู้ ความสามารถ เหมาะกับรางวัลไหม ก็ต้องยอมรับว่าหลายๆ คนมี และเหมาะที่สุดที่จะได้รางวัลไป

แต่พูดกันจริงๆ ก็ต้องยอมรับว่า คนที่ไม่เหมาะสมแต่ได้ไป-ก็มีเช่นกัน โดยอย่างหลังนี้เหตุผลที่คนในรู้ๆ หากไม่ค่อยอยากพูดถึงก็คือ เป็นเรื่องของผลประโยชน์ร่วม “วิน-วิน” กันทั้งผู้ให้ ผู้รับ และบริษัทต้นสังกัด

ทั้งนี้ ถ้าไม่นับรางวัลที่มีเกณฑ์ตัดสินกันที่ “ผลงาน” ซึ่งในประเภทนี้ยังพอจะเห็น “เหตุที่ทำให้ได้” อย่างชัดเจนแล้ว อีกหลายรางวัลที่จัดขึ้นจะเป็นประเภทที่มักพิจารณาจากคุณสมบัติและความดีเด่นของตัวบุคคล ซึ่งแน่นอนว่าไม่มีอะไรชี้วัด นอกจากสิ่งที่พวกเขาเหล่านั้น “ทำให้เห็น” หรือบางครั้งก็เป็น “ความรู้สึก”

นอกไปจากนั้นบางครั้งยังอาจมีเหตุผลของ “ความสนิทสนม” เป็นตัวแปร

 

คนที่คลุกคลีอยู่กับเรื่องรางวัลเหล่านี้เล่าว่า ที่มาของรางวัลนั้นจะว่าไปก็มาจาก 2 ส่วน

หนึ่ง คือรางวัลที่ใครๆ ก็ “อยากได้” โดยพวกที่จัดอยู่ในประเภทนี้ มักเป็นรางวัลดีๆ ขององค์กรหรือหน่วยงานใหญ่ๆ อันน่าเชื่อถือ ซึ่งเพื่อให้ได้รางวัลนี้

ถ้าศิลปินในสังกัดมีความพร้อมอย่างดี ประพฤติปฏิบัติตัวอยู่ในเกณฑ์อย่างโดดเด่น บางครั้งไม่ต้องทำอะไร รางวัลก็ลอยมาถึงมือ

แต่ถ้าไม่ใช่ บางทีก็ต้องมีการจัดเตรียมองค์ประกอบให้พร้อม เริ่มจากการคัดเลือกว่าอยากให้ผู้อยู่ในสังกัดคนไหนได้ จากนั้นก็ส่งเสริมให้มีภาพลักษณ์ให้ตรงกับคุณสมบัติของรางวัล ไม่ว่าจะเป็นการให้เป็นอาสมัครในโครงการที่เกี่ยวข้อง, การให้สัมภาษณ์แสดงความคิดเห็นในเรื่องที่เกี่ยวเนื่อง รวมถึงถ้าเป็นไปได้การให้เข้าร่วมกิจกรรมที่หน่วยงานนั้นๆ จัดขึ้น อันเป็นการแสดงถึงการให้ความร่วมมือ และสร้างความสนิทสนม เผื่อมีอะไรจะได้คิดถึงกันก่อน ฯลฯ ตามแต่จะเหมาะสม จากนั้นก็ส่งรายชื่อให้คณะผู้แจกรางวัลพิจารณา

แต่จะว่าไปก็ยังดี ที่ส่วนใหญ่พยายามหลีกเลี่ยงที่จะไม่ส่งชื่อผู้ที่ขัดคุณสมบัติชัดๆ

ด้วยคงเกรงอยู่ว่าถ้าถูกจับได้ภายหลังละหมดกัน

 

กับอีกประเภทของรางวัล คือ “คนจัดอยากให้” ส่วนใหญ่รางวัลประเภทนี้จะเป็นรางวัลหน้าใหม่ที่ยังไม่เป็นที่รู้จักนัก หน่วยงานที่จัดก็อาจไม่ได้เป็นองค์กรหลักๆ ซึ่งแน่นอนว่าหากอยากให้ทั้ง 2 อย่าง คือตัวรางวัลและตัวองค์กรเป็นที่รู้จักมากขึ้นก็ย่อมต้องดึงคนมีชื่อเสียงมาช่วยโปรโมต นี่เองเป็นเหตุผลที่บางหน่วยงานชอบให้รางวัลแก่ศิลปินคนดัง เพราะนั่นจะตามมาด้วยกองทัพสื่อที่ติดตามมาทำข่าว

ได้การประชาสัมพันธ์กว้างไกลอย่างเห็นๆ

คนขี้เม้าธ์บางคนยังคิดไกลไปแบบไม่มีหลักฐาน จึงเป็นแค่เสียงลือเสียงเล่าอ้าง ว่าบางรางวัลในจำพวกนี้บางทีก็หวังไกลกว่านั้น นั่นคือมีการ “ขายรางวัล” ให้สำหรับคนในสาขาอาชีพอื่นๆ ที่อยากได้ เพื่อเอาไว้อัพเกรดตัวเอง ว่าฉันก็ได้รางวัลเดียวกัน รางวัลที่ชื่อดูดี๊ดีอย่างที่พวกดาราเขาได้เหมือนกัน

การสรรหาศิลปินคนดังมารับรางวัลประเภทนี้ บางทีจึงเป็นการที่หน่วยงานหรือองค์กรผู้มอบจะติดต่อไปยังบริษัทต้นสังกัด ให้ช่วยสรรหามาเสนอ หรือไม่ก็ติดตัวเจ้าตัวคนรับ แล้วบอกตรงๆ ว่าอยากให้

หากสงสัยต่อไปอีกนิด ว่า แล้วจะรับทำไม?

คำตอบง่ายๆ คืออยู่ดีๆ มีคนเอารางวัลมาให้ จะปฏิเสธไปทำไมเล่า

ด้วยถึงแม้จะไม่ “เลอค่า” แต่คำว่ารางวัลก็ย่อมมีแต่ผลบวก ได้ชื่อเสียง ได้เป็นข่าว ได้เกียรติประวัติ ได้ภาพลักษณ์ที่ดี

ดีไปจนกว่าคนที่ได้รับมาจะลืม ลืมว่ามีรางวัลนี้ค้ำคออยู่ แล้วแสดงตัวตนออกมาให้โลกได้เห็น แล้วก็กลายเป็นเสียทั้งคนให้ คนรับนั่นแหละ

 

อย่างไรก็ตาม ย้ำว่านี่เป็นแค่บางรางวัล และบางคนเท่านั้น อย่าเหมารวม

เพราะบางหน่วยงานก่อนจะให้รางวัลแก่ใคร เขาก็ได้มีการคัดสรรอย่างดี และดารา นักร้องที่ได้ไป ก็ได้เพราะความเหมาะสม น่าชื่นชมจริงๆ

ส่วนจะเป็นใคร ได้รางวัลประเภทไหน เพราะอะไร เจ้าตัวทั้งผู้ให้และผู้รับก็คงรู้อยู่แก่ใจ