ที่มา | มติชนสุดสัปดาห์ ฉบับวันที่ 21 - 27 กันยายน 2561 |
---|---|
คอลัมน์ | ดงดอกไม้ |
ผู้เขียน | จอม ณ คลองลึก |
เผยแพร่ |
ในตลาดสดเมืองไทยทุกหนแห่ง จะมีอาหารสด ผัก ปลา หลากหลายชนิด แสดงถึงความอุดมสมบูรณ์ของประเทศไทย
น่าแปลกใจสำหรับชาวต่างประเทศ ที่เข้าตลาดและเห็นสิ่งของมากมาย รวมทั้งดอกไม้สีสันต่างๆ ที่นำมาทำอาหารได้ เช่น ดอกโสนสีเหลือง ดอกแคสีแดง-ขาว ดอกขจรสีเหลือง ดอกข้าวสารสีขาว ดอกอัญชันสีน้ำเงิน ต่างสีสันละลานตา เหล่านี้ชาวต่างชาติแปลกใจว่ากินได้อย่างไร
ครั้นเมื่อทดลองทำให้ดูก็ยิ่งแปลกใจที่คนไทยนำดอกไม้มาทำอาหารได้ทั้งคาว-หวาน
หลายปีมาแล้วพบดอกไม้แปลกในตลาดสดต่างจังหวัด…ครั้งแรกเข้าใจว่าคือดอกไม้จีน แต่เมื่อเปรียบเทียบกับดอกไม้จีนตัวจริง (ที่แห้งแล้ว) ดูรูปลักษณ์ไม่น่าจะเป็นอย่างที่เห็น
เมื่อไม่นานมานี้ แม่ค้าบอกว่าคือดอกชมจันทร์ หรือดอกพระจันทร์ เรียกเหมือนกันทุกตลาด ซ้ำแนะนำให้นำไปผัดน้ำมันหอยจะอร่อยมาก
จึงลองนำมาผัดกินดูก็หวานอร่อยและย่อยง่าย
เพื่อนบ้านมีดอกชมจันทร์ ออกดอกให้ดูทุกวัน ที่บ้านเองก็เพิ่งจะปลูก ดูลักษณะต้นชมจันทร์จะถูกกับดินฟ้าอากาศ เพราะขึ้นง่าย โตเร็ว เวลานี้กำลังเลื้อยขึ้นค้างที่ทำไว้ให้อย่างรวดเร็ว
ดอกชมจันทร์เป็นไม้เลื้อยทอดยาว ชูยอดปะกับสิ่งใดก็เกาะสิ่งนั้น
ลำต้นเป็นเถาสีม่วงเหนียว มีข้อใบแตกใบตามข้อ ใบรูปหัวใจ พอใบแก่อาจเว้าลึกเป็นแฉก สามเหลี่ยมสามแฉก ใบบางดกออกทุกข้อเถา และแต่ละข้อก็ออกดอกข้อละ 2-3 ดอก
ดอกมีก้านยาวมาก ปลายก้านเป็นดอกเริ่มจากดอกอ่อนยังเล็ก ดอกกลีบพนมเหมือนบัวดอกน้อย พอเต็มที่ดอกก็โตขึ้น เห็นกลีบพนมซ้อนกันเวียนรอบ จรดกันที่ปลายแหลม
พอค่ำกลีบจะพองออก และดอกจะบานตอนค่ำ เช้าขึ้นก็โรย ดอกชมจันทร์มี 5 กลีบติดกันเป็นพืด เกสรจากหลอดกลางดอกเป็นสีเหลือง
สัณฐานดอกชมจันทร์ คล้ายดอกผักบุ้ง แต่กลีบดอกบางกว่า เมื่อบานกลางคืน ยังบานเลยมาถึงเช้าเห็นดอกสีขาวพร่าง พร้อมกลิ่นหอมอ่อนเย็นชื่นใจ
การปลูกดอกชมจันทร์ใช้เมล็ด โดยพรวนดินให้ร่วนซุย แล้วฝังเมล็ดที่แช่น้ำก่อนสัก 1-2 คืน ไม่ช้าก็งอกเป็นต้น ทอดยอดยาวเกาะเลื้อยพันร้านที่ทำไว้ จะทำไม้ร้านแบบค้างถั่วฝักยาวหรือบวบ หรือมะระก็ได้ ถ้าไม่ทำร้านให้โดยปลูกให้ไต่ตามรั้วบ้าน ถึงเวลาก็ออกดอกเป็นไม้ประดับ สวยไปอีกแบบ
ดอกชมจันทร์จะออกดอกตลอดเวลา ให้ดอกและเก็บได้ตลอด เก็บได้ทุกวัน ออกดอกดกโตเร็วมาก จนเถาเริ่มแก่ ก็ตัดแต่งให้แตกยอดใหม่ก็ออกดอกต่อไป เก็บได้หลายรุ่นจนต้นแก่ 1-2 ปี ค่อยถอนทิ้งเพราะหมดอายุแล้วปลูกใหม่
ดอกชมจันทร์ สวยงาม ปลูกประดับและเก็บดอกเป็นอาหาร ขณะเดียวกันก็เป็นพืชสมุนไพรให้ประโยชน์เป็นยาระบาย มีไฟเบอร์สูงมาก เป็นผักที่มีไขมันต่ำ มีคุณค่าทางอาหาร ได้แก่ โปรตีน เส้นใย คาร์โบไฮเดรต พลังงาน แคลเซียม ฟอสฟอรัส วิตามินเอ วิตามินบี 1, บี 2 และ บี 3 ข้อสำคัญคือ เป็นผักที่มีรสโอชา ก็เห็นจะจบลงแต่เพียงแค่นี้

เห็นดอกชมจันทร์วางขายตามตลาด แล้วนึกภูมิใจที่บ้านเมืองไทยมีของกินหลากหลายอุดมสมบูรณ์ ไม่ว่าจะปลูกอะไรลงในดินก็งอกงามเป็นอาหารได้
ถ้ารู้จักเลือกอาหาร ปรับปรุงการกินให้ถูกวิธี ก็ไม่ต้องซื้อยาราคาแพง เรามีชีวิตอยู่กับธรรมชาติ สุขภาพก็ดี ชีวิตก็ปกติสุข
คนที่รู้สึกอึดอัดไม่สบายด้วยเหตุใด ลองเดินดูของขายในตลาดสด มีความรู้เรื่องกินอยู่บ้าง ก็เลือกหาของกินมาทำกินเอง ประหยัดและถูกอนามัย ของสดที่เห็นนั้นง่ายๆ เราสามารถมาปลูกกินเองก็ได้ กินของทำเองสะอาด ความรู้สึกอึดอัดก็หายไป อายุก็ยืนยาว
พื้นแผ่นดินไทย ปลูกพืชพันธุ์ใดลงไปก็งอกงาม ผลิตผลได้กินตลอดเวลา สมกับคำที่ว่า
“เมืองไทยใหญ่อุดม ดินดีสมเป็นนาสวน”
ถ้าขยันสักหน่อย เราก็มีอยู่มีกิน ไม่ต้องกลัวอดตาย