“พระผู้เสด็จสู่สวรรคาลัย น้อมสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นพ้นหาที่สุดมิได้”

เพื่อให้เป็นบทความที่เหมาะกับกาลสมัย จะขอนำความรู้จากรัฐธรรมนูญต่างประเทศที่มีระบอบการปกครองคล้ายกับของไทยได้แก่ ระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุขในส่วนที่น่าสนใจเกี่ยวกับประชาชนยกมาให้ศึกษาเป็นความรู้แค่เพียงบางส่วน ผู้สนใจสามารถศึกษาหาได้ด้วยตนเองสืบไป (เครดิตสำนักภาษาต่างประเทศ สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา) ศัพท์อาจยากไปบ้างขอให้อ่านเพียงเข้าใจ ที่น่าสนใจคือมาตรา 99 จับกุมส่งเดชมีความผิดและห้ามใช้กำลังทหาร มาตรา 104 ห้ามยึดที่ดินและมาตรา 112 จะแก้รัฐธรรมนูญต้องเลือกตั้งก่อนเสมอ

ประเด็นในรัฐธรรมนูญนอร์เวย์ที่น่าสนใจจะหยิบยกขึ้นมาบางมาตราในส่วนของบททั่วไปก็คือ

มาตรา 93 ในการรักษาสันติภาพและความมั่นคงระหว่างประเทศ หรือในการส่งเสริมการ ปฏิบัติตามกฎหมายและความร่วมมือระหว่างประเทศ รัฐสภาจะต้องให้ความยินยอมโดยเสียงข้างมาก จํานวนสามในสี่เพื่อรับรองว่าองค์การระหว่างประเทศที่ราชอาณาจักรนอร์เวย์เป็นสมาชิกหรือกําลังจะเข้า เป็นสมาชิก มีสิทธิตามอํานาจหน้าที่ขององค์กรนั้นในการใช้อํานาจโดยสอดคล้องกับรัฐธรรมนูญ ซึ่งโดยทั่วไปแล้วเป็นอํานาจสูงสุดที่มอบให้รัฐเป็นผู้ใช้อํานาจ ทั้งนี้การใช้อํานาจดังกล่าวจะไปเปลี่ยนแปลงบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญไม่ได้ ในการรับรองการใช้อํานาจดังกล่าวของรัฐสภาจะต้องมีสมาชิกรัฐสภาเข้า ร่วมประชุมเป็นจํานวนอย่างน้อยสองในสามเช่นเดียวกับการแก้ไขรัฐธรรมนูญ
บทบัญญัติในมาตรานี้ไม่นํามาใช้กับกรณีที่สมาชิกองค์การระหว่างประเทศซึ่งมีความ ผูกพันเฉพาะกับราชอาณาจักรนอร์เวย์ผูกพันภายใต้กฎหมายระหว่างประเทศ

มาตรา 94 รัฐสภามีหน้าที่พิมพ์เผยแพร่ประมวลกฎหมายแพ่งและประมวลกฎหมาย อาญาเพื่อเผยแพร่ในสมัยประชุมแรกหรือสมัยประชุมที่สอง อย่างไรก็ตามจะต้องนํากฎหมายที่สามารถนํามาปรับใช้ได้ในขณะนั้นมาใช้บังคับโดยไม่ขัดหรือแย้งกับรัฐธรรมนูญหรือกฎหมายอื่นๆที่ออกมาในช่วงเวลานั้น ในกรณีการจัดเก็บภาษีก็เช่นเดียวกันให้มีผลไปจนกระทั่งถึงรัฐสภาสมัยหน้า

มาตรา 95 การจ่ายค่าชดเชย ความคุ้มกันทางแพ่ง หรือการชดใช้เยียวยาใดๆจะกระทํามิได้ ภายหลังที่กฎหมายฉบับใหม่มีผลบังคับใช้แล้ว

มาตรา 96 ผู้ใดจะถูกจับกุมโดยไม่มีความผิดมิได้เว้นแต่จะมีกฎหมายบัญญัติไว้ว่าเป็น ความผิดหรือจะถูกลงโทษมิได้เว้นแต่ศาลได้มีคําพิพากษาให้ลงโทษ และห้ามมิให้มีการทรมานเพื่อให้รับสารภาพ

มาตรา 97 ห้ามมิให้กฎหมายมีผลบังคับใช้ย้อนหลัง

มาตรา 98 ในกรณีที่มีการจ่ายค่าธรรมเนียมพิเศษแก่ศาล ห้ามมิให้มีการจ่ายค่าธรรมเนียมดังกล่าวแก่กระทรวงการคลังอีก

มาตรา 99 ห้ามมิให้จับกุมคุมขังผู้ใดยกเว้นในกรณีที่มีการวินิจฉัยโดยบทบัญญัติของกฎหมาย ในการจับกุมโดยไม่มีหมายศาลหรือการกักตัวโดยผิดกฎหมาย เจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องจะต้อง รับผิดชอบต่อบุคคลผู้ถูกจับกุมคุมขัง รัฐบาลไม่มีสิทธิที่จะใช้กําลังทหารเพื่อต่อต้านพลเมืองของประเทศยกเว้นในกรณีที่ สอดคล้องกับบทบัญญัติของกฎหมาย ยกเว้นกรณีที่การชุมนุมของพลเมืองจะเป็นการขัดต่อความสงบ เรียบร้อยของประชาชนและไม่มีการสลายตัวของกลุ่มผู้ชุมนุมภายหลังจากที่ได้มีการแจ้งให้ทราบโดย เจ้าหน้าที่ของรัฐกว่าสามครั้งถึงบทบัญญัติที่เกี่ยวข้องกับการก่อจลาจล

มาตรา 100 ประชาชนยอมมีเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น บุคคลย่อมไม่ มีความรับผิดตามกฎหมายในการส่งหรือรับข้อมูลข่าวสาร ความคิดเห็นหรือ ข้อความใดๆเว้นแต่จะสามารถพิสูจน์ได้ว่าการกระทําดังกล่าวกระทบต่อเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น เพื่อแสวงหาข้อเท็จจริง การส่งเสริมประชาธิปไตยและเสรีภาพส่วนบุคคลในการแสดงความคิดเห็นนั้น ซึ่งความรับผิดตามกฎหมายนี้จะต้องเป็นไปตามบทบัญญัติของกฎหมาย บุคคลทุกคนย่อมมีเสรีภาพในการพูดอย่างเปิดเผยในประเด็นเกี่ยวกับการบริหารประเทศ และประเด็นอื่นใด และอาจมีข้อจํากัดในการพูดอย่างชัดแจ้งหากไปกระทบต่อเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น ห้ามมิให้มีการตัดทอนล่วงหน้าหรือใช้มาตรการอื่นใดยกเว้นเพื่อเป็นการคุ้มครองเด็กและเยาวชนจากข้อความหรือรูปภาพที่ไม่เหมาะสม การตัดทอนข้อความในจดหมายสามารถกระทําได้เฉพาะ ภายในองค์กรเท่านั้น บุคคลทุกคนมีสิทธิที่จะได้รับเอกสารเกี่ยวกับการบริหารงานในระดับประเทศและเทศบาล ตลอดจนเอกสารเกี่ยวกับกระบวนพิจารณาคดีในศาล และหน่วยงานอื่นๆ ของภาครัฐที่มีรูปแบบเป็นประชาธิปไตยโดยการเลือกตั้ง การจํากัดสิทธิดังกล่าวนี้ให้เป็นไปตามกฎหมายเพื่อปกป้องความเป็นส่วนตัว ของบุคคลหรือโดยเหตุผลอื่นๆ ที่มีน้ำหนักมากกว่า
เจ้าหน้าที่ของรัฐจะต้องรับผิดชอบในการสร้างสภาวะที่เอื้อต่อการอภิปรายสาธารณะ

มาตรา 101 ห้ามมิให้มีการสร้างข้อจํากัดใดๆที่เป็นการถาวรเกี่ยวกับเสรีภาพในวิถีการดํารงชีวิตแก่ผู้ใด

มาตรา 102 การเข้าตรวจค้นที่พักส่วนตัวของผู้ใดจะกระทำมิได้เว้นแต่เพื่อประโยชน์ในการดําเนินคดีอาญา

มาตรา 103 ห้ามมิให้มีการขอลี้ภัยเพื่อปกป้องลูกหนี้ซึ่งในภายหลังกลายเป็นบุคคลล้มละลาย

มาตรา 104 ห้ามมิให้มีการยึดที่ดินและทรัพย์ของบุคคลเพื่อใช้เป็นวัตถุ ในการชำระหนี้

มาตรา 105 ในกรณีที่บุคคลต้องยอมสละทรัพย์สินของตนทั้งที่เป็นสังหาริมทรัพย์และ อสังหาริมทรัพย์เพื่อประโยชน์สาธารณะ บุคคลนั้นจะต้องได้รับการชดใช้เยียวยาจากกระทรวงการคลัง

มาตรา 106 ภาษีโภคภัณฑ์ตลอดจนรายได้ของรัฐที่มาจากทรัพย์สินประเภทที่ดินที่มีผู้ บริจาคเพื่อใช้ประโยชน์ในทางศาสนา จะต้องนําไปใช้สอยเพื่อประโยชน์ทางด้านศาสนจักรและด้านการ ส่งเสริมการศึกษาเท่านั้น ทรัพย์สินอื่นใดที่มีผู้บริจาคให้แก่มูลนิธิใดก็ให้นําไปใช้สอยเพื่อประโยชน์ของ มูลนิธินั้นเท่านั้น

มาตรา 107 ห้ามมิให้มีการยกเลิกสิทธิในทรัพย์สินและสิทธิในการรับมรดก หากมีพฤติการณ์พิเศษในการใช้สิทธิเหล่านี้ให้ดําเนินไปอย่างต่อเนื่องเพื่อประโยชน์สูงสุดของประเทศและ ประชาชน ทั้งนี้ให้มีการตัดสินใจโดยรัฐสภาสมัยแรกหรือสมัยที่สอง

มาตรา 108 ห้ามมิให้มีการสถาปนาตําแหน่งขุนนางชั้นยศต่างๆ ในอนาคต

มาตรา 109 โดยกฎทั่วไปแล้วพลเมืองทุกคนของประเทศมีภาระหน้าที่อย่างเท่าเทียมกันในอันที่จะป้องกันประเทศในช่วงเวลาพิเศษโดยไม่คำนึงถึงกําเนิดและฐานะ การปรับใช้หลักการนี้และการจำกัดการใช้หลักการนี้ให้เป็นไปตามกฎหมาย

มาตรา 110 เจ้าหน้าที่ของรัฐมีความรับผิดชอบที่จะต้องสร้างสภาวการณ์ที่เอื้ออำนวยต่อการประกอบอาชีพของบุคคล มาตรการพิเศษเกี่ยวกับสิทธิของลูกจ้างที่จะมีส่วนร่วมในการตัดสินใจในสถานที่ทํางาน ของตนให้เป็นไปตามบทบัญญั ตัของกฎหมาย

มาตรา 110 ทวิเจ้าหน้าที่ของรัฐมีความรับผิดชอบที่จะสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้ออำนวย ต่อชนเผ่าซามิ (Sami people) ในการอนุรักษ์และพัฒนาภาษาวัฒนธรรม และขนบธรรมเนียมประเพณี ของเผ่าตน

มาตรา 110 ตรีบุคคลทุกคนมีสิทธิในการได้รับประโยชน์จากสิ่งแวดล้อมที่เป็นประโยชน์ ต่อสุขภาพ ตลอดจนการใช้ประโยชน์จากสิ่งแวดล้อมตามธรรมชาติตามความสามารถในการผลิตอย่าง หลากหลาย นอกจากนี้จะต้องมีการจัดการทรัพยากรธรรมชาติโดยคํานึงถึงการใช้ประโยชน์ในระยะยาว โดยสิทธิดังกล่าวนี้จะต้องมีการคุ้มครองไว้เพื่อลูกหลานด้วย ในการคุ้มครองสิทธิดังกล่าวข้างต้นนี้พลเมืองทุกคนชอบที่จะได้รับทราบข้อมูลเกี่ยวกับ สิ่งแวดล้อมตามธรรมชาติของรัฐและผลกระทบจากการบุกรุกทางธรรมชาติเกิดขึ้น

เจ้าหน้าที่ของรัฐจะต้องออกมาตรการพิเศษในการบังคับใช้หลักการนี้

มาตรา 110 จัตวา เจ้าหน้าที่ของรัฐมีความรับผิดชอบที่จะเคารพและให้หลักประกันด้าน สิทธิมนุษยชน มาตรการพิเศษในการบังคับใช้สนธิสัญญาที่เกี่ยวข้องกับสิทธิมนุษยชนให้เป็นไปตาม บทบัญญัติของกฎหมาย

มาตรา 112 ในกรณีที่จะต้องมีการแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรนอร์เวย์ จะต้องมีการเสนอร่างเค้าโครงต่อรัฐสภาในสมัยประชุมที่หนึ่ง ที่สอง และที่สาม ภายหลังการเลือกตั้งทั่วไปครั้งใหม่ โดยจะต้องประกาศเป็นลายลักษณ์อักษรแก่สาธารณะ ทั้งนี้ให้เป็นหน้าที่ของรัฐสภาในสมัยที่หนึ่ง ที่สอง หรือที่สาม ในการพิจารณาว่าจะรับหลักการในการแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญหรือไม่ซึ่งในการแก้ไข เพิ่มเติมดังกล่าวจะต้องไม่ขัดแย้งกับหลักการที่บัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญและจะต้องได้รับความเห็นชอบให้มี การแก้ไขเพิ่มเติมจากรัฐสภาด้วยคะแนนเสียงข้างมากสองในสาม ในกรณีที่รัฐสภาให้ความเห็นชอบในการแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญดังที่กล่าวมาข้างต้น ให้ ประธานรัฐสภาและเลขาธิการรัฐสภาเป็นผู้ลงนามรับรอง โดยจะต้องนําขึ้นทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายแก่พระมหากษัตริย์เพื่อประกาศใช้เป็นลายลักษณ์อักษรตามวิธีการในบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรนอร์เวย์