โลกหมุนเร็ว / เพ็ญศรี เผ่าเหลืองทอง [email protected]

ความงาม

ช่วงนี้ที่บ้านผู้เขียนมีคนอเมริกันมาพักอยู่ด้วยเป็นเวลาหลายเดือน
เราจัดให้เขาพักอยู่ที่ชั้น 2 มองจากห้องที่เขาพักลงมาเห็นกอกล้วยบ้านเรากำลังออกเครือสามต้น เขาจึงมีอะไรเขียวๆ สบายตาดูทุกเช้าก่อนออกจากบ้าน วันนี้เขาเดินลงมาคุยด้วยและถามว่ากล้วยนี่อายุเท่าไหร่ถึงจะออกลูกนะ บอกเขาว่าบางทีปีหนึ่งก็ออกแล้ว แล้วเราก็ตัดทิ้งและหน่อใหม่ก็เกิดขึ้นมาแทน เขาก็ทำตาโตด้วยความตื่นเต้น
แล้วเขาก็พูดถึงบ้านฝั่งตรงข้ามบ้านเราที่ทรุดโทรมและเพิ่งรื้อไปว่าเกิดอะไรขึ้น
เราก็บอกว่าบ้านกำลังถูกเปลี่ยนมือและเจ้าของใหม่จะปลูกบ้าน
เขาก็บอกว่า ดีเหมือนกัน รกตามานาน (sore the eyes) เราก็รู้สึกเกรงใจที่แขกมาพักบ้านเราต้องมองเห็นภาพรกหูรกตาอยู่ตรงหน้าบ้าน
เช่นเดียวกับเวลาที่กินอาหารอร่อยๆ ชีวิตก็ดีมีความสุข การได้เห็นสิ่งรอบตัวที่สวยงามก็สร้างความสุขได้เช่นกัน
สำหรับคนที่รู้จักมองหาความงาม แค่กอกล้วยสีเขียวสดกำลังมีผลออกมาก็ทำให้รู้สึกรื่นรมย์ได้
มันเป็นความงามที่เรียบง่ายอะไรเช่นนั้น

วันนี้มีข่าวดีที่น่าตื่นเต้นเกี่ยวกับศิลปะ คือข่าวที่ว่าเดือนพฤศจิกายนนี้เมืองไทยเราจะมีการจัดงานศิลปะท่ามกลางธรรมชาติที่จังหวัดกระบี่เป็นครั้งแรกในประเทศไทย เป็นงานแสดงงานศิลปะระดับโลก ดึงเอาธรรมชาติและชุมชนเข้ามามีส่วนร่วม เป็นส่วนหนึ่งของการท่องเที่ยว
คณะผู้จัดงานจากสำนักศิลปะร่วมสมัย กระทรวงวัฒนธรรมได้ไปศึกษาจากงาน Art Triennale จัดที่เมือง Niyata ประเทศญี่ปุ่น โดยศิลปินจากทั่วโลกมาจัดแสดง มีศิลปินไทยชื่อคุณอริณชย์ รุ่งแจ้ง นำผลงานมาแสดงด้วย
อย่าคิดว่างานของคุณอริณชย์เป็นภาพวาดนะคะ มันคือภาพเคลื่อนไหวหรือภาพยนตร์ ที่ถ่ายทอดเรื่องราวของชาวนา คนหนึ่งเป็นชาวนาไทย และอีกคนหนึ่งเป็นชาวนาญี่ปุ่น
เนื้อหาของภาพยนตร์เป็นความทรงจำของคนธรรมดาที่ผ่านเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นกับชีวิตและมีเนื้อหาทางการเมือง ถึงจะเรียบง่ายแต่มีความงาม
คุณอริณชย์บอกว่า “ต้องการนำความจริงมานำเสนอ”
คนหนึ่งคือคุณลุงบุญส่ง มากขาว อายุ 70 ปี เป็นชาวนาในกุดชุม ยโสธร ผ่านเหตุการณ์ 14 ตุลา ยุคคอมมิวนิสต์เผยแพร่ลัทธิ ส่วนคุณลุงญี่ปุ่นอีกท่านหนึ่งก็เป็นคนที่เคยผ่านเหตุการณ์อเมริกันกดค่าเงินเยน ซึ่งเป็นยุคตกต่ำของญี่ปุ่น
คุณลุงทั้งสองมีวิถีชีวิตที่คล้ายกันคือผ่านช่วงเวลาที่ยากลำบาก ทั้งคู่เป็นชาวนา ปัจจุบันมีชีวิตที่เรียบง่ายอยู่กับภรรยา ใช้ชีวิตธรรมดาๆ ซึ่งส่วนใหญ่ก็คือการทำอาหารประจำวัน
คุณอริณชย์บอกว่า “ความเรียบง่ายคือความงาม”

ศิลปินท่านนี้มีความเข้าใจเป็นอย่างดีถึงบริบทของศิลปะสมัยใหม่ซึ่งสามารถแสดงออกด้วยสื่อที่ต่างกัน เขาได้จัดห้องชมภาพยนตร์เป็นห้องสองห้องที่มีเสื่อมีหมอนแบบไทยและแบบญี่ปุ่น ให้ได้นั่งชมงานกัน
นับเป็นบรรยากาศการเสพศิลปะอีกแบบหนึ่งที่เราไม่คุ้นเคย แต่ดูเหมือนว่าต่อจากนี้เราจะได้พบกับการชมศิลปะแบบนี้มากขึ้น ซึ่งนี่เองก็คือแนวโน้มของศิลปะร่วมสมัยที่กำลังเกิดขึ้น
ศิลปินตั้งชื่องานของเขาว่า “Two Uncles”
เป็นงานที่ผู้ชมได้ดูชีวิตของคุณลุงทั้งสองผ่านสายตาของศิลปินที่เลือกหยิบจับแง่มุมความงามออกมา เขายังให้ผู้ชมได้ฟังเสียงจากบริเวณรอบบ้านของคุณลุงทั้งสองที่อัดมาให้ฟังอีกด้วย
ผู้เขียนกำลังนึกถึงภาพยนตร์ที่ประทับใจจากเกาหลีเรื่องหนึ่งซึ่งดูเรียบง่ายแต่จับใจ เรื่องดำเนินไปอย่างเป็นธรรมชาติระหว่างยายกับหลาน เมื่อแม่เอาหลานชายตัวน้อยมาฝากไว้กับยายที่ต่างจังหวัด ทั้งสองคนสื่อกันด้วยการกระทำมากกว่าจะคุยกัน แต่ยิ่งพูดกันน้อยคนดูก็จะเห็นรายละเอียดมากขึ้น
ที่งานแสดงศิลปะแห่งนี้ซึ่งจัดนอกเมืองออกไปยังมีการนำบ้านอายุ 150 ปีมาใช้เป็นที่แสดงงานศิลปะเซรามิก และดัดแปลงเป็นร้านอาหาร บ้านหลังนี้เคยถูกทิ้งร้างมาก่อน มีประวัติที่น่าสนใจคือใช้ไม้ในชุมชนและวัตถุดิบในชุมชนมาทำอาหารสร้างรายได้ให้ชุมชนอีกที
คนไทยเองก็กำลังจะได้ชมงานทำนองนี้ภายในปีนี้

รูปแบบของงานศิลปะร่วมสมัยนั้นเป็นอะไรที่เรียนรู้ซึ่งกันและกันได้ ไม่ถือว่าเลียนแบบกัน ถือเป็นการเรียนรู้จากกันมากกว่า ถึงอย่างไรแต่ละแห่งก็จะมี content ที่ต่างกันอยู่แล้ว
ที่เวนิสเองก็กำลังจัดงาน Venice Biennale อยู่ตอนนี้โดยที่มีศิลปะหลายแขนงตั้งแต่ภาพยนตร์ จิตรกรรม แดนซ์ ละคร สถาปัตยกรรม และจัดยาวนานตั้งแต่กรกฎาคมถึงสิงหาคม 2018
สำหรับ Thailand Biennale Krabi 2018 ครั้งแรกที่จะจัดที่กระบี่จะจัดตั้งแต่ 2 พฤศจิกายน ถึง 28 กุมภาพันธ์ นาน 4 เดือน
จะเป็นเวทีแสดงศิลปกรรมร่วมสมัยนานาชาติที่จัดขึ้นในไทยเป็นครั้งแรก ใช้แนวคิดเรื่องสิ่งแวดล้อมและการมีส่วนร่วมของชุมชน
ถ้าเข้าไปในเว็บ Thailand Biennale Krabi 2018 จะได้พบกับตัวอย่างงานและรายชื่อศิลปินจากหลายชาติ น่าจะตื่นตาตื่นใจและเปิดมิติใหม่ให้กับวงการศิลปะร่วมสมัยในไทยได้เป็นอย่างดี
ไปกระบี่ ได้เที่ยวชมธรรมชาติและดูงานศิลปะไปพร้อมๆ กัน เป็นเรื่องไม่น่าพลาดกันเลย จริงไหมคะ