สมุนไพรมหิดล / คณะเภสัชศาสตร์ ม.มหิดล

มะลิลา

Jasminum sambac (L.) Aiton

OLEACEAE

ไม้พุ่มตั้งหรือไม้พุ่มรอเลื้อย แขนงคล้ายทรงกระบอกหรือแบนข้างเล็กน้อย มีขนสั้นนุ่มประปราย
ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม รูปวงกลมถึงรูปรีหรือรูปไข่กลับ คล้ายกระดาษ เกลี้ยง
ดอกช่อแบบช่อกระจุก ออกที่ปลายยอด ดอกสีขาว มีใบประดับรูปลิ่มแคบ มีกลิ่นหอมมาก วงกลีบเลี้ยงรูปแถบ 8-9 พู ผลเป็นแบบผลสดมีเนื้อหลายเมล็ด รูปทรงกลม สีม่วงดำ
ในยาสามัญประจำบ้านแผนโบราณ พ.ศ.2556 ใช้ดอก เป็นตัวยาตรง แก้ลมวิงเวียน ยาประสะจันทน์แดง แก้ไข้ตัวร้อน กระหายน้ำ ยาเขียวหอม แก้ตัวร้อน ร้อนใน กระหายน้ำ ละลายน้ำสุก หรือน้ำดอกมะลิ ยาหอมเทพจิตร แก้ลมวิงเวียน หน้ามืดตาลาย บำรุงดวงจิตให้ชุ่มชื่นยาหอมทิพโอสถ แก้ลมวิงเวียน ละลายน้ำดอกไม้หรือน้ำสุก ยาหอมอินทจักร์ แก้ลมบาดทะจิต ใช้น้ำดอกมะลิ
ข้อควรระวังในการใช้ : ดอก เป็นยารสหอมเย็น อย่าใช้มากเกินไป เพราะจะไปแสลงกับโรคลมจุกเสียดแน่น

การดื่มน้ำลอยดอกมะลิเป็นสิ่งที่ควรระมัดระวังอย่างยิ่ง เพราะในปัจจุบันการปลูกและการดูแลรักษามะลิก็เพื่อการค้าเป็นส่วนใหญ่
จึงอาจมีการใช้สารเคมีชนิดต่างๆ เป็นจำนวนมาก