อ่านเป็นภาษาล้านนาว่า “ดอยหลวงเชียงดาว”
ดอยหลวงเชียงดาวอยู่ในอำเภอเชียงดาว ตำบลเชียงดาว แม่นะ เมืองคอง และเมืองงาย สูงประมาณ 2,225 เมตร มีชื่อเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า “ดอยอ่างสลุงเชียงดาว” อยู่ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเชียงดาว เป็นดอยที่สูงเป็นอันดับ 3 ของประเทศไทยรองจากดอยอินทนนท์ และดอยผ้าห่มปก
ดอยเชียงดาวเป็นเขาหินปูน อายุราว 230-250 ล้านปี เกิดจากการทับถมของตะกอนของสิ่งมีชีวิตจากทะเล เช่นปะการังและหอย แสดงว่าบริเวณนี้เคยเป็นทะเลมาก่อน อย่างไรก็ตามดอยเชียงดาวอยู่ในเทือกเขาถนนธงชัย เนื่องจากเป็นดอยขนาดใหญ่และสูงมาก ชาวบ้านจึงเรียกว่าดอยหลวง อุณหภูมิบนดอยจะเย็นตลอดทั้งปี มีเมฆหมอกปกคลุมโดยเฉพาะในฤดูหนาว
ดอยเชียงดาวเป็นเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า มีสัตว์ป่าหายากอาศัยอยู่เช่น ไก่ฟ้าหางลายขวาง กวางผา เลียงผา ผีเสื้อสมิงเชียงดาว และนกกว่า 300 พันธุ์เป็นต้น
ทุกวันนี้ดอยหลวงเชียงดาวเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ หากต้องการสัมผัสดอยหลวงเชียงดาวต้องเดินเท้าขึ้นไปกางเต๊นท์นอนบนดอยเท่านั้น
ตำนานของดอยหลวงเชียงดาวอ้างอิงมาจากตำนานพระเจ้าเลียบโลกว่า สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้เคยเสด็จมาสรงน้ำ ณ ดอยแห่งนี้ โบราณจึงเรียกสถานที่ดังกล่าวว่า “อ่างสรง” ออกเสียงว่า “อ่างสะหรง” แล้วเพี้ยนกลายมาเป็น “อ่างสลุง” ซึ่งภาษาล้านนาแปลว่าขันน้ำใบใหญ่ ในที่สุด และจากคำทำนายของพระพุทธองค์ ซึ่งกล่าวเอาไว้ว่า “ดอยแห่งนี้สูงนัก สูงเพียงเดือนเพียงดาว ภายหน้าจักเกิดเมืองชื่อเมือง เพียงดาว” ซึ่งต่อมาภายหลังเพี้ยนเสียงมาเป็น “เชียงดาว” ดังปรากฏในปัจจุบันสมัย
ยังมีตำนานอันยิ่งใหญ่ของดอยหลวงเชียงดาวอีกตำนานหนึ่ง คือตำนาน “เจ้าสุวัณณะคำแดง” ตำนานนี้มีเนื้อหาเชื่อมโยงกับเมืองเชียงใหม่อย่างชัดเจน เนื่องจากกล่าวถึง “เจ้าหลวงคำแดง” ผู้เป็นเทพเจ้าอารักษ์เมืองเชียงใหม่มาแต่อดีตกาล
ด้วยในสมัยดึกดำบรรพ์ก่อนพุทธกาล คนทั้งหลายไม่มีศีลธรรมส่งกลิ่นเหม็นไปถึงพรหมโลก ร้อนถึงพระอินทร์ต้องลงมาดูแลความประพฤติของมนุษย์ แต่พระอินทร์ต้องการให้มนุษย์สั่งสอนกันเอง จึงเลือกเอาเจ้าสุวัณณะคำแดง หรือเจ้าหลวงคำแดง ผู้มีนิวาสถานอยู่ทางทิศเหนือมาจัดการสร้างเมืองล้านนา และสั่งสอนให้ผู้คนให้อยู่ในศีลในธรรม รักษาศีลห้าศีลแปด
ครั้นเจ้าหลวงคำแดงสิ้นชีพ วิญญาณของเจ้าหลวงได้สถิต ณ ดอยหลวงเชียงดาว และมีฐานะเป็นอารักษ์ใหญ่ เป็นประมุขแห่งบรรดาผีทั้งหลายในล้านนา ดอยหลวงเชียงดาวจึงมีความสำคัญยิ่งต่อเมืองเชียงใหม่ในหลาย ๆ ด้าน
แถมยังมีถ้ำเชียงดาว ที่คนโบราณเชื่อว่ามีสิ่งของล้ำค่าที่สุดอยู่ในถ้ำ ซึ่งก็มีเจ้าสุวัณณะคำแดงเป็นผู้ปกป้องดูแลรักษาอีก
ตำนานเหล่านี้จึงทำให้ดอยหลวงเชียงดาวเป็นดอยศักดิ์สิทธิ์ของคนล้านนาแต่ไหนแต่ไรมา