สมุนไพรเพื่อสุขภาพ

โครงการสมุนไพรเพื่อการพึงพาตนเอง มูลนิธิสุขภาพไทย www.thaihof.org

มะขามป้อม

สมุนไพรบำรุงผิวและเส้นผมขนานแท้

ข่าวเจ้าหน้าที่ อย. สนธิกำลังกับตำรวจบุกทลายแหล่งผลิตและร้านค้าจำหน่ายผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางกับอาหารเสริม

ไม่เพียงสร้างความอกสั่นขวัญแขวนให้กับผู้ประกอบการเท่านั้น

แต่ผู้บริโภคก็พลอยแตกตื่นไปด้วยว่าผลิตภัณฑ์ราคาแพงที่ตนเองกำลังใช้อยู่ปลอดภัยหรือเปล่า

โดยเฉพาะผลิตภัณฑ์ที่ใช้รับประทาน ซึ่งมีข่าวว่าสินค้าบำรุงผิวบางยี่ห้อทำให้ลูกค้าถึงกับเสียชีวิตหลายราย

ดังนั้น ผู้บริโภคจึงต้องเปลี่ยนความแตกตื่นเป็นความตื่นตัวแสวงหาความรู้เกี่ยวกับผลิตภัณฑ์เหล่านี้อย่างถ่องแท้ เพื่อที่จะไม่ตกเป็นเหยื่อของสินค้าปลอม

ซึ่งนอกจากต้องสูญเสียเงินทองมากมายแล้ว อาจจะเป็นภัยต่อสุขภาพหรืออาจจะสูญเสียชีวิต

ได้

กล่าวเฉพาะเรื่องเครื่องสำอาง ในปัจจุบันผู้บริโภคหันมานิยมผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางสมุนไพรมากขึ้นเรื่อยๆ เพราะเชื่อว่ามีความปลอดภัยมากกว่าเครื่องสำอางที่มีส่วนประกอบของสารเคมีล้วนๆ

อย่างไรก็ตาม ผู้บริโภคจำเป็นต้องมีความรู้พื้นฐานว่า ไม่มีผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางสมุนไพรสำเร็จรูปที่วางขายในท้องตลาดยี่ห้อใดที่ปราศจากส่วนประกอบของสารเคมีโดยสิ้นเชิง ทั้งส่วนประกอบที่เป็นสมุนไพรเองก็ต้องมีสรรพคุณน่าเชื่อถือจริงๆ

และมีงานวิจัยรองรับอย่างเพียงพอ

 

ในที่นี้ขอนำเสนอ มะขามป้อม (ชื่อพฤกษศาสตร์ : Phyllanthus emblica L.) สมุนไพรในพุทธประวัติ ที่คนทั่วไปรู้จักกันดี ส่วนใหญ่ผลิตภัณฑ์จากมะขามป้อมมักจะอยู่ในรูปแบบยาและอาหาร-เครื่องดื่ม

แต่ปัจจุบันเริ่มมีการนำมะขามป้อมมาทำผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางดูแลผิวพรรณและเส้นผมที่มีประสิทธิภาพสูง

เนื่องจากมะขามป้อมอุดมด้วยวิตามินซี และสารกลุ่มแทนนิน ซึ่งมีฤทธิ์ทางเภสัชเครื่องสำอางมากมาย จึงทำให้มีการนำสารสกัดจากผลมะขามป้อมมาทดลองทางคลินิก เพื่อศึกษาฤทธิ์บำรุงผิวและเส้นผม

ยกตัวอย่างเช่น การศึกษาฤทธิ์ช่วยให้ผิวขาวและเพิ่มความยืดหยุ่นของผิวหน้าโดยใช้ตำรับเครื่องสำอางทั้งในรูปแบบครีมและเจล ที่ประกอบด้วยสารสกัดเนื้อผลมะขามป้อม 0.5% นำมาทดสอบกับอาสาสมัครจำนวนอย่างละ 30 คน

โดยทาครีมและเจลบนบริเวณใบหน้า วันละ 2 ครั้งเช้า-เย็น

เปรียบเทียบกับกลุ่มควบคุมที่ใช้ครีมเบสและเจลเบส

พบว่าค่าความดำของสีผิวลดลงอย่างมีนัยสำคัญในสัปดาห์แรกที่ใช้ โดยที่ความชุ่มชื้นและความยืดหยุ่นของผิวจะเพิ่มขึ้นอย่างสัมผัสได้ชัดเจน

ยิ่งกว่านั้นเจลมะขามป้อมยังสามารถทำความสะอาดผิวหน้าได้อย่างหมดจดโดยไม่มีคราบสิ่งสกปรกติดค้างอยู่ในรูขุมขนบนใบหน้าเลย

 

ที่น่ายินดีสำหรับคนใบหน้าติดฝ้าทั้งหลายก็คือ ผลมะขามป้อมใช้รักษาฝ้าบนใบหน้าได้ผลดีไม่มีผลข้างเคียงใดๆ  มีการศึกษาวิจัยทดสอบประสิทธิภาพและความปลอดภัยของครีมรักษาฝ้าที่มีส่วนผสมสำคัญของสารสกัดผลมะขามป้อม และสมุนไพรประกอบอีก 2 ชนิด รวม 7% ในอาสาสมัครหญิงที่เป็นฝ้าทั้งชนิดฝ้าตื้นและฝ้าลึก จำนวน 50 คน อายุระหว่าง 18-60 ปี

แบ่งกลุ่มทดลองเพื่อศึกษาเปรียบเทียบกับครีมไฮโดรควิโนน ใช้เวลา 60 วัน พบว่าครีมทั้ง 2 ชนิดให้ผลลดฝ้าได้ดีไม่แตกต่างกัน คือทำให้ค่าความขาวกระจ่างใสของผิวและค่าความสว่างของผิว (lightness value) เพิ่มขึ้นอย่างชัดเจนเมื่อเปรียบเทียบกับสภาพผิวก่อนใช้

แม้วัดประสิทธิภาพได้เท่ากัน แต่ครีมมะขามป้อมก็มีความเหนือกว่าในด้านความปลอดภัย โดยพบว่าครีมไฮโดรควิโนนทำให้ผิวหน้าไหม้เป็นผื่นแดง เกิดตุ่มคันสีแดงรอบปาก และทำให้จำนวนรอยของแผลสิวเพิ่มขึ้น

 

ในขณะที่ครีมรักษาฝ้ามะขามป้อมไม่มีพิษข้างเคียงใดๆ แถมยังมีข้อดีตรงที่ทำให้สีขี้แมลงวันจางลง และมะขามป้อมยังมีฤทธิ์ยับยั้งการสร้างเม็ดสีเมลานินอันเกิดจากแสงยูวี ช่วยกระตุ้นการสร้างคอลลาเจนและต้านการเกิดสิวได้ด้วย

นอกจากมีฤทธิ์บำรุงผิวหน้า ช่วยเพิ่มออร่าให้หน้าขาวใสไร้สิวฝ้าใบหน้าเต่งตึงแล้ว ยังมีงานศึกษาฤทธิ์สารสกัดจากผลมะขามป้อมในการกระตุ้นการงอกของเส้นผม ฤทธิ์ขจัดรังแค และบำรุงเส้นผมให้นุ่มสลวยเป็นเงางาม

พบว่ามีประสิทธิภาพและความปลอดภัยสูง ปัจจุบันยังไม่ปรากฏงานวิจัยด้านพิษวิทยาฉบับใดที่ฟ้องว่าผลมะขามป้อมเป็นอันตรายต่อสุขภาพ

ดังนั้น มะขามป้อมจึงเป็นสมุนไพรที่มีศักยภาพสูงในการนำไปพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางในระดับอุตสาหกรรมที่มีความหลากหลายทั้งในด้านสรรพคุณและรูปแบบผลิตภัณฑ์ น่าเป็นโปรดักต์แชมเปี้ยนอันหนึ่งที่ทะลุทะลวงตลาดยุค 4.0 ได้สบายๆ

ยิ่งผลิตด้วยมาตรฐานและคุณภาพรับรองว่าไม่ต้องมีใครมารีวิวเชียร์ก็นิยมแพร่หลายแน่ และอย่าได้แอบอ้างติดฉลากมะขามป้อมแต่ข้างในกระปุกกลายเป็น “มะมั่ว” หลอกผู้บริโภคทำลายภาพลักษณ์สมุนไพรก็แล้วกัน

แต่ในระหว่างที่อุตสาหกรรมผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางมะขามป้อมยังไม่แพร่หลาย ผู้บริโภคที่นิยมสมุนไพรสามารถทำเองใช้เองได้หลายสูตรหลายแนว

เช่น นำเนื้อผลมะขามป้อมสดๆ มาบดตำนำมาประยุกต์ใช้มาสก์หน้า ขัดผิว อาจใช้น้ำมะขามป้อมทา หรือน้ำและเนื้อมาพอกหน้าก็ได้

และจะนำมาหมักผมหรือขยี้หนังศีรษะบำรุงเส้นผมก็ได้อย่างมั่นใจว่าปลอดภัยร้อยเปอร์เซ็นต์

ผู้บริโภคท่านใดต้องการเพิ่มพลังกำลังสองก็แนะนำให้กินมะขามป้อมสดๆ หรือคั้นน้ำมะขามป้อมดื่มด้วย

สรรพคุณช่วยบำรุงร่างกาย ชะลอวัย ห่างไกลโรคเรื้อรังด้วย

เรียกได้ว่าสวยแข็งแรงมาจากภายในสู่ภายนอก

มะขามป้อมจึงเป็นทั้งอาหาร ยา และเครื่องสำอางที่ไม่ควรพลาด