Luca

 

เป็นช่วงเวลาที่หนังว่าด้วยอัตลักษณ์ ไม่ว่าจะเป็นอัตลักษณ์ของตนเอง หรืออัตลักษณ์ของกลุ่ม รวมถึงความสับสนของอัตลักษณ์ จะได้รับความนิยมไม่ยาก เหตุเพราะวันนี้เราทุกคนต้องมีสังกัดเผ่าใดเผ่าหนึ่งเสมอ และหลายครั้งที่เราไม่มั่นใจว่าควรเปิดเผยตนเองมากน้อยเพียงไร

ดิสนีย์และพิกซาร์อาจจะตั้งใจเล่าเรื่องวัยทีนและความลังเลของวัยทีน แต่ทุกชาติพันธุ์โดยเฉพาะอย่างยิ่งชนกลุ่มน้อยล้วนพบปัญหาเดียวกัน เพศวิถีที่แตกต่าง ความคิดทางการเมืองที่แตกต่าง เป็นโลกที่เราควรเปิดเผยตนเองได้โดยสะดวกใจหรือยัง

เหตุเกิดที่เมืองชายทะเลปอร์โตรอสโซ ส่วนหนึ่งของอิตาลีริเวียร่า ปอร์โตรอสโซนี้เป็นเมืองสมมุติ มีหน้าตาเหมือนทุกๆ เมืองที่ Cinque Terre ฉากหลังของเมืองสวยงามเลิศเลอ บ้านหลากสีสันลดหลั่นจากภูเขาลงสู่ทะเลสีฟ้าใส

เป็นทศวรรษที่ 60 รถเวสป้าเป็นของรักของบูชาของคนรุ่นใหม่ทันสมัย มิใช่เพียงแค่อิตาลี แต่ทั่วโลก มิใช่เพียงแค่เป็นยานพาหนะ แต่เป็นสัญลักษณ์ของชีวิตเสรี

หนังเริ่มเรื่องที่ใต้ทะเล ลูกา พากูโร พวกมนุษย์เรียกพวกเขาว่าปีศาจทะเล ลูกามีหน้าที่พาฝูง “แปล๊ะ” ไปกินหญ้า แปล๊ะคือปลาที่อยู่รวมเป็นฝูงเหมือนฝูงแพะแล้วร้องแบ๊ะๆ ทุ่งหญ้าที่กินจึงเป็นทุ่งหญ้าทะเล ลูกาพาฝูงแปล๊ะออกไปทุกวัน วันหนึ่งเขาพบนาฬิกาปลุกของมนุษย์เบื้องบน วันต่อๆ มาเขาพบสิ่งของอื่นๆ มากขึ้นเรื่อยๆ

พ่อ-แม่ของลูกาห้ามลูกาขึ้นผิวน้ำ แต่ด้วยการรู้เห็นเป็นใจของย่าที่น่าจะเคยขึ้นไปแล้วลูกาก็หลบหนีงานเฝ้าแปล๊ะขึ้นไปได้ในวันหนึ่ง ที่ผิวน้ำเขาพบปีศาจทะเล อัลเบอร์โต สคอร์ฟาโน อายุรุ่นราวคราวเดียวกัน อัลเบอร์โตขึ้นลงน้ำได้อย่างสบายใจ เดี๋ยวคนเดี๋ยวปลาแบบสบายๆ ด้วยทำมานานแล้ว อัลเบอร์โตสอนลูกาให้รู้จักโลกเบื้องบน

และเวสป้า

 

สองคนสำรวจชายหาดบนเกาะเล็กๆ ไล่เก็บสิ่งของที่มนุษย์ทิ้งไว้มาสร้างเวสป้ากำมะลอจนกระทั่งเบื่อหน่าย บางทีน่าจะถึงเวลาข้ามทะเลเข้าเมืองปอร์โตรอสโซเสียทีเพื่อไปหาเวสป้าจริงๆ ขี่ เหตุการณ์บังคับให้เป็นไปเมื่อพ่อ-แม่ของลูกาจับได้ว่าเขาหนีงานไปเล่นเบื้องบน จึงคิดส่งเขาไปอยู่กับลุงที่ใต้ทะเลลึก

ที่ปอร์โตรอสโซ เด็กชายสองคนในร่างมนุษย์ปะทะกับนักเลงเออร์โคเล่แชมเปี้ยนไตรกรีฑาปอร์โตรอสโซห้าสมัย เออร์โคเล่เป็นคนหยาบคายกักขฬะ เขาพยายามจะกดลูกาจมน้ำพุ ซึ่งหากทำได้ลูกาจะคืนร่างเป็นปีศาจทะเลต่อหน้าผู้คน เป็นเด็กหญิง จูเลีย มาโควาลโด ถีบรถผ่านมาช่วยลูกาและอัลเบอร์โตทันเวลาพอดี

จูเลียร่าเริงและเป็นมิตร ลูกากับอัลเบอร์โตขอร่วมทีมกับเธอเข้าแข่งขันไตรกรีฑาหวังเงินรางวัลไปซื้อเวสป้า ไตรกรีฑาที่นี่มิใช่ว่ายน้ำ วิ่ง และถีบจักรยาน แต่เป็นว่ายน้ำ กินพาสต้า และถีบจักรยาน ลูกาและอัลเบอร์โตไม่สามารถลงน้ำต่อหน้าผู้คนจึงอาสากินพาสต้าและถีบจักรยาน โดยที่ลูกายังถีบจักรยานไม่เป็น อัลเบอร์โตไม่รู้จักพาสต้า ไม่นับว่าจูเลียว่ายน้ำไม่เป็นอีกต่างหาก

เนื้อเรื่องเช่นนี้อาจจะชวนให้คิดว่าธรรมดาๆ ความสนุกอยู่ที่มุขฮาของพิกซาร์ที่ยิงเข้ามาเรื่อยๆ เหมือนทุกเรื่อง ซึ่งมิใช่มุขเอาฮาธรรมดาๆ แต่แฝงความหมายบางประการเอาไว้เสมอ

 

ด้านเนื้อหาแฝงจิตวิทยาครอบครัวเอาไว้เช่นเดียวกับหนังดิสนีย์ทุกๆ เรื่อง พ่อและแม่ของลูกาออกตามหาลูกมาจนถึงบนแผ่นดิน คนเป็นแม่ในสภาพเดินสองขานั่งทอดอาลัยตั้งคำถามกับตัวเองว่าเราเข้มงวดลูกมากเกินไปหรือลูกถึงหนีออกจากบ้าน

ฉากนี้ยืนยันซ้ำด้วยการทำให้เห็นว่าแม้ลูกาเห็นพ่อกับแม่นั่งเศร้าอยู่แต่ก็ไม่เข้าไปหา เขาจะไปหาเวสป้ากับอัลเบอร์โตให้ได้

อัลเบอร์โตเป็นใครคือส่วนสำคัญ เขาไม่มีครอบครัวหรือพ่อ-แม่ให้เห็น มากกว่านี้เขาเริ่มรู้สึกว่าลูกาเป็นตัวของตัวเองมากเกินไปและเร็วเกินไป ลูกาต้องพึ่งพาเขาแค่ชั่วครู่เดียว เพียงไม่นานลูกาก็เก่งกล้าขึ้นมากโดยเฉพาะอย่างยิ่งหลังจากพบจูเลียซึ่งรู้จักโลกเบื้องบนมากกว่าเขา ก็แน่นอนล่ะเพราะว่าเขามาจากโลกใต้น้ำนี่นา

จูเลียไม่เพียงบอกลูกาว่ายังมีเมืองที่ใหญ่กว่าปอร์โตรอสโซอีกหลายร้อยเท่าคือเจนัวซึ่งนั่งรถไฟต่อไปอีกไม่นาน จูเลียแนะนำให้ลูการู้จักวงแหวนของดาวเสาร์และสุริยจักรวาล อีกทั้งเอาหนังสือให้เขาอ่านด้วย ถึงตอนนี้ลูกาอยากไปโรงเรียนเหมือนจูเลียแล้ว

แล้วลูกาก็ได้กระทำการเสมือนหนึ่งแทงอัลเบอร์โตข้างหลังจนได้

จิตวิทยาวัยทีนเป็นเช่นนี้เอง พวกเขากำลังฝึกทักษะการคบเพื่อน เดี๋ยวทะเลาะกัน เดี๋ยวดีกัน เป็นช่วงเวลาที่ขัดแย้งแต่ก็พร้อมจะรอมชอมเพื่อช่วยเหลือกัน ถัดจากนี้คือไปให้ไกลๆ จากพ่อ-แม่เพื่อค้นหาอัตลักษณ์

ช่วงสุดท้ายจึงเป็นการแข่งขันไตรกรีฑาโดยที่ลูกาลงแข่งเพียงคนเดียว ทั้งว่ายน้ำ กินพาสต้า และถีบจักรยาน เขาจะลงน้ำได้อย่างไรโดยไม่คืนร่างปีศาจทะเล เขาจะตักพาสต้าขึ้นได้อย่างไรด้วยส้อมคันเดียว แล้วเขาจะถีบจักรยานได้อย่างไรเมื่อฝนเริ่มตกลงมาถูกร่างกายที่พร้อมจะคืนร่างเป็นปีศาจทะเลต่อหน้าผู้คนมากมาย สนุกดีครับ

หนังได้รับคำชื่นชมมากมายเกินคาด ทั้งที่พล็อตเรื่องไม่ได้แปลกใหม่มากมาย ไม่นับว่าออกฉายในยุคโควิดอีกด้วย

การอยู่ร่วมกับความแตกต่างจะเป็นเรื่องใหญ่นับจากนี้ หากทำไม่ได้จะพบปัญหามากมาย เจเนอเรชั่นที่แตกต่าง เพศวิถีที่แตกต่าง เผ่าพันธุ์ที่แตกต่าง และความคิดทางการเมืองที่แตกต่าง บ้านเราพบหมดทุกข้อเลย