ผ่าพิภพไททัน (1)

 

ผ่าพิภพไททัน (Attack on Titan) ฉบับมังงะของฮาจิเมะ อิซายามะ ลิขสิทธิ์ของวิบูลย์กิจ มาถึงตอนจบเล่มที่ 33 เสียที ใช้เวลาตั้งแต่กันยายน 2009 ถึงมกราคม 2021 รวม 12 ปี

ไททันเป็นเทพโบราณ เป็นบุตรของไกอา (Gaia) และยูเรนัส (Uranus) ถูกพิชิตโดยกลุ่มเทพจากโอลิมปัสในสงครามพิชิตไททัน นับจากนั้นเทพเริ่มมีขนาดเล็กลงมาใกล้เคียงมนุษย์มากขึ้น

มังงะเรื่องนี้ตั้งชื่อว่า Attack on Titan ที่ถูกโจมตีคือพวกไททัน มิใช่พวกเรา!

กว่าจะเข้าใจชื่อเรื่องได้เวลาผ่านไปนานมาก

 

ไททันเป็นตัวอย่างหนึ่งของกลไกทางจิตที่เรียกว่า projection กล่าวคือ เป็นเรานั่นแหละที่ทำแต่ไม่ยอมรับ เมื่อไม่สบายใจมากพอที่จะเก็บกดเอาไว้ได้อีกต่อไปจึงโยนตัวการไปที่คนอื่น

ในกรณีนี้คือพวกไททันซึ่งมีขนาดสูงใหญ่มากมาย ไม่มีสติปัญญา และขาดความรับผิดชอบอีกต่างหาก มุ่งแต่จะกินอย่างเดียว

ที่จริงแล้วพวกเราเองที่ไม่มีความรับผิดชอบและกินอย่างเดียว ช่วยกันทำลายทรัพยากรและทำลายโลก ช่วยกันทึ้งทั้งชาย-หญิง ไม่ชายไม่หญิง และเด็กๆ เราโยนความผิดนี้ไปที่ไททัน ซึ่งไม่มีเพศและมีหลายขนาด มีตั้งแต่ตัวสูง 4 เมตรไปจนถึง 50 เมตร พวกมันต่างหากที่น่ากลัว พวกมันเป็นคนนอก (กำแพง) พวกมันบางตัวตัวใหญ่ (กว่ากำแพง) เราจึงสู้ไม่ได้

ความกลัวคนนอกเรียกว่า xenophobia ความกลัวสิ่งที่มีขนาดใหญ่กว่าหรือมีอำนาจมากกว่าเรียกว่า megalophobia ความผิดทั้งหมดเป็นของพวกมัน เราจึงมีความชอบธรรมที่จะฆ่า ผ่าตัด แยกร่างกาย และจับมันมาทดลองค้นคว้าเพื่อค้นหาจุดอ่อน ทั้งหมดนี้ยังความสบายใจให้แก่เรา

ทั้งหมดนี้เป็นกลไกการเล่าเรื่องในช่วงแรกของหนังสือ

 

หนังสือเล่าเรื่องเอเลน เยเกอร์ แม่ของเขาถูกไททันฆ่ากิน พ่อหายไปพร้อมทั้งความลับสำคัญของไททัน ตอนที่เขาเป็นเด็กเขาได้ช่วยชีวิตเด็กหญิงมิคาสะ แอ็กเกอร์แมนจากโจรร้าย เด็กสองคนเติบโตมาด้วยกันและสมัครเข้ากองกำลังสำรวจบริเวณนอกกำแพง

จากเด็กหญิงมิคาสะกลายเป็นสาวห้าวบ้าดีเดือด เธอคนเดียวเท่ากับสิบคน สามารถต่อสู้กับไททันได้เรื่อยๆ ไม่เคยยอมแพ้

เธอไม่เคยคิดถึงชีวิตของตัวเองเลย เว้นเสียแต่ตอนที่เธอรู้สึกว่าตนเองมีหน้าที่ปกป้องเอเลน

เอเลนไม่เก่งกาจเท่ามิคาสะ เขามีภารกิจส่วนตัวคือเดินทางไปบ้านเกิดซึ่งวันนี้อยู่ในเขตครอบครองของไททันนอกกำแพง เพื่อค้นหาความลับของไททันที่พ่อทิ้งเอาไว้

เขาจึงดูจะมีทีท่าสงวนชีวิตตัวเองไว้บ้าง

 

ยังมีตัวละครสำคัญคนที่สามคืออาร์มิน อัลเรโต้ อาร์มินตัวเล็ก สู้รบไม่เก่งกาจเท่าเอเลนหรือมิคาสะแต่ฉลาดเฉลียว รู้จักคิดวิเคราะห์และวางแผน อีกทั้งมีความสามารถชี้แจง อธิบาย และโน้มน้าวผู้คน เขาเป็นเพื่อนรักของเอเลนมาตั้งแต่แรกเช่นกัน

เมืองมนุษย์แบ่งออกเป็นสามเขตด้วยกำแพงสามชั้น

นับจากด้านนอกสุดคือกำแพงมาเรีย กำแพงโรเซ่ และกำแพงซีน่า

พวกไททันอยู่ด้านนอกกำแพงมาเรียครอบครองพื้นที่ส่วนใหญ่ของโลก ไม่มีใครรู้ว่าพวกมันมีเท่าไรและอยู่กันอย่างไร ที่ผ่านมาไม่เคยมีใครออกจากเขตกำแพงชั้นนอกไปสำรวจอะไรได้สำเร็จ มนุษย์เป็นฝ่ายตั้งรับเสมอมา

สร้างกำแพงสูงใหญ่ล้อมกรอบตัวเองไว้ภายใน

เคยมีแต่ไททันที่ตัวสูง 15 เมตรมาโจมตี หลังจากสร้างกำแพงสูงใหญ่แล้วไททันก็เงียบหายไปนานแสนนาน

วันหนึ่งมีไททันสูง 50 เมตรปรากฏตัวทำลายกำแพงมาเรีย ไททันหลากหลายขนาดกรูกันเข้ามาในพื้นที่แรก พวกมันไร้เพศ รูปร่างอุจาด มีทั้งพวกที่ดูคล้ายจะมีเป้าหมาย กับพวกที่เหมือนยักษ์วิปริตเดินและวิ่งเรื่อยเปื่อย

มนุษย์ถอยร่นเข้าไปหลังกำแพงโรเซ่

 

โครงสร้างสังคมเป็นไปตามแผนผังกำแพงสามชั้น ที่ศูนย์กลางหลังกำแพงซีนาเป็นที่อยู่ของพระราชาและนักบวช ถัดออกมาเป็นพวกพ่อค้าและประชาชน เนื้อเรื่องครึ่งหนึ่งของไททันมิได้โฟกัสที่การต่อสู้กับยักษ์ แต่วิพากษ์โครงสร้างสังคมลักษณะนี้ไปในตัว

โดยมีตัวแปรสำคัญคือพวกข้าราชการ และพวกทหาร

เอเลน มิคาสะ และอาร์มินเป็นทหาร สังกัดกองกำลังสำรวจนอกกำแพง มีเป้าหมายชัดเจนคือปกป้องมนุษยชาติ

นอกจากพวกเขาแล้วยังมีเพื่อนๆ อีกนับสิบๆ คน เป็นมังงะที่อ่านไปต้องคอยพลิกกลับไปหน้าแรกดูดัชนีใบหน้าว่าใครเป็นใครเป็นระยะๆ

ลำพังรูปร่าง ใบหน้า รูปคาง ดวงตา ทรงผม สีผม บางครั้งไม่เพียงพอที่จะบอกว่าใครเป็นใคร

กลายเป็นการ์ตูนที่ต้องอ่านด้วยการพินิจพิจารณาทั้งรูปและถ้อยคำเสียมาก

เมื่อถึงฉากต่อสู้กับไททันทีไรจึงมีความสุขมากเป็นพิเศษ อ่านง่าย สบายตา ฆ่ากันมัน ร่างฉีกกระจุย บางทีผู้เขียนคงจะตั้งใจให้เรารู้สึกอึดอัดกับการอ่านก่อน แล้วมีความสุขมากเป็นพิเศษกับฉากการฆ่าจริงๆ เป็นระยะๆ

เป็นการฆ่าที่เราไม่ผิดเพราะไททันกัดกินเพื่อนๆ และพ่อ-แม่ของเราตัวขาดสองท่อนให้เห็นอยู่เรื่อยๆ

 

วันหนึ่งเอเลนถูกไททันกิน

เป็นจุดพลิกผันครั้งที่ 1 ของหนังสือ เพื่อนๆ รวมทั้งมิคาสะและอาร์มินเชื่อว่าเขาตายไปแล้ว อาร์มินโศกเศร้าเสียใจมากมายในขณะที่มิคาสะไม่ท้อถอย เธอยังคงนำหน้าในการสู้รบเพื่อป้องกันกำแพงเสมอๆ

จนกระทั่งวันหนึ่งเธอเผชิญไททันตัวต่อตัว ครานี้เป็นคราวตายของเธอแน่นอน

ไททันตัวหนึ่งปราดเข้ามาสกัดและต่อยไททันที่คิดฆ่ามิคาสะล้มลง มันทุบแล้วกระชากไททันตัวนั้นขาดเป็นชิ้นๆ

มันต่อสู้กับไททันอีกนับสิบตัวจนกระทั่งตัวเองล้มลงในที่สุด

เป็นเอเลนที่ปรากฏตัวขึ้นมาจากร่างไททันบ้าดีเดือดนั้น

เป็นเอเลนที่อาร์มินเคยเห็นกับตาว่าถูกไททันกัดแขนขาดกระเด็นก่อนกลืนลงท้องไป แต่เอเลนที่เดินออกมามีแขนครบสมบูรณ์ เขาไม่เพียงงอกแขนใหม่ได้เหมือนพวกไททัน แต่สามารถกลายเป็นไททันได้ด้วย

ไททันเป็นพวกฆ่าไม่ตายโดยง่าย นอกจากมีหลายขนาด ไม่มีเพศ และตื่นมาเพื่อกินคนสถานเดียวแล้ว

พวกมันยังงอกแขนขาได้เมื่อถูกตัดขาด มิหนำซ้ำงอกหัวใหม่ได้ด้วย

ฉากต่อสู้หลายครั้งชวนให้ฉงนว่ามันรู้สึกเจ็บหรือเปล่า

แต่ดูเหมือนผู้เขียนพยายามจะข้ามข้อมูลส่วนนี้ไป ช่วยให้เราอ่านด้วยความไม่ตะขิดตะขวงใจมากนักเวลามันถูกทรมาน

ตอนที่นักวิจัยสาวฮันซี่ โชเอะจับไททันตัวหนึ่งมาค้นคว้า เธอพูดว่าไม่รู้เสียงที่ไททันร้องเป็นเสียงร้องของความเจ็บปวดจริงหรือเปล่า

เอเลนสัมพันธ์กับไททันอย่างไร เป็นปมเรื่องสำคัญที่จะดำเนินต่อไปอีกนาน